Disiplin, bir öğretmenin veya bir okulun öğrenme ve öğretme sistemidir. Sınıf disiplininin sağlanması ve sürekliliği sınıf yönetiminin önemli bir parçasıdır. Sınıfta disiplinin sağlanmasında, öğretmenin duruşu, öğrencilerin sınıf içinde oturma düzeni, öğretmenin kendini ifade edişi, kullandığı yöntem ve teknikler, öğrenci çalışmalarının kontrolü sınıf içi disiplin sorunlarında öncelikle planlanması gereken etkenlerdendir. Sorun davranışlar dikkate alınırken davranışın sıklığı, şiddeti, oluştuğu koşullar, öğrencinin gelişim özellikleri, toplumsal davranış ve akademik davranışa etkisine bakılmalıdır.
İnsancıl kurama göre her birey kendine özgü özellikler taşır ve her birey bu özelliklerini dikkate alarak yönetmek olanaksız gibidir. Önemli olan çocukların sorun çözme ve karar verme yetenekleri konusunda kendilerine güvenlerini sağlamaktır. Bu hedefleri geliştirmek için, öğrenci- öğretmen ilişkisi dikkate alınmalı, bu öğretmen ve öğrenci tarafından sağlanmalıdır. Aslında disiplin de okul çapında ele alınmalıdır.
Sınıfın koşullarına uygun ve öğrenci farklılıklarına uygun modeller birleştirilerek istenmeyen davranışları engelleme ve olumlu davranışlar kazandırma çabası bir öğretmenin işini kolaylaştırır. Bazı eğitimcilere göre ise disiplin, basit bir konu değildir; geniş ölçüde yaratıcılık, çaba, zaman ve kaynak gerektiren bir davranış değiştirme ve geliştirme sürecidir.
Çocukların yanı sıra yetişkinler içinde disiplin bir sorumluluktur. Çünkü çocuklar pek çok davranışlarını yetişkinleri model alarak geliştirirler, iyi bir disiplin sisteminin temelini kendini denetleyebilen yetişkinler oluşturur. Okullarda evlerde hayatın her aşamasında ve yerinde ister çocuk ister yetişkin olsun etkili disiplin sisteminin temelinde kendini denetlemeyi öğretmek yatar.
Öğretmenlerin sınıf içerisinde disiplin sorunlarıyla karşılaşmaları kaçınılmazdır. Önemli olan bu sorunlara en uygun ve geçerli çözüm modellerini uygulayabilmektir. Etkili çözüm modeli, öğretmenden öğretmene, öğrenciden öğrenciye, sınıftan sınıfa disiplin sorununun niteliğini etkileyecektir. Disiplin sorunları, öğretmenlerin zaman ve enerjilerinin büyük kısmını alan, eğitim öğretimi sekteye uğratan engellerdir. Disiplin sorunlarının önlenmesine yönelik her ortam ve koşulda geçerli olan evrensel bir model yoktur. Öğretmenlerin farklı disiplin modelleri hakkında bilgi sahibi olup durumsallık ilkesine göre bu modelleri kullanması beklenir.
Disiplin sorununun en aza indirgenmesi için, öğretmenlerin “etkin dinleme” ve yardım becerilerinin kullanılarak disiplin için harcanan zaman, eğitim öğretim için sevgi ve saygı içeren bir zamana dönüştürülebilir. GORDON’a göre Öğretmenler genellikle meslek heyecanı ve aşkı ile hareket ederken, kendini mutlu, öğrenen araştıran, keşfeden, hevesli bir grup öğrencinin lideri olmayı çok isterler.
Zeynel Abidin BAŞARAN EğitimciYazar
