Türkmenistan Yeni Döneme Hazırlanıyor

Türkmenistan Devlet Başkanı Gurbanguli Berdimuhammedov kış olimpiyatlarının açılışı için gitmiş olduğu Çin Halk Cumhuriyeti dönüşünde önemli açıklamalarda bulundu. Berdimuhamedov, Türkmen Parlamentosunun üst kanadı olarak değerlendirilen Halk Maslahatı Meclisinin olağanüstü toplantısında Merkez Seçim Komisyonu Başkanı’na erken seçim talimatı verdi. Türkmenistan lideri, devlet yönetiminde gençlere izin verilmesi teklifini toplantıya katılan konuklara danışmak istediğini söyledi. Berdimuhamedov, “Saygıdeğer Halk Meclisi üyeleri ülkemizi kalkındırmanın yeni aşamasında gençlere izin verilmesini genel olarak destekliyorsanız, seçim talimatını veriyorum.” dedi. Halk Meclisi Üyelerinin onayını alan Berdimuhamedov, Merkez Seçim Komisyonu Başkanı’ndan, Türkmenistan’ın anayasasına ve kanunlarına göre seçim çalışmasını başlatmasını istedi.

Türkistan’da 63. Yaşına Girenler “Aksakal” Olur

Peygamber Efendimizin (Sav) hicri takvime göre ebediyete irtihal yaşı olan 63’e erişim Türkistan halkları için öteden beri insanların yaşamlarının önemli bir dönüm noktası olarak kabul ediliyor. Günümüz Kazakistan’ının da yaşamış Piri Türkistan Hoca Ahmet Yesevi’de Peygamber Efendimize (Sav) olan muhabbetinden dolayı 63 yaşında yerin altındaki çilehanesine kapanmış ve dünyalık işlerden uzaklaşmıştır. Türkistan’ın batısında yaşayan Türkmenlerin geleneklerine göre de 63 yaşına ulaşanlar için “Aksakal” kutlaması yapılır. 1957 doğumlu olan Cumhurbaşkanı Berdimuhammedov geçen yıl bu geleneğe atıfla 63 yaşını artık geçtiğini, bu yaştan sonra dünya işleriyle uğraşmak istemediğini, görevi gençlere bırakma zamanının geldiğini ifade etmişti.

Berdimuhammedov 2006 yılında Türkmenistan’ı bağımsızlığa götüren Saparmurat Niyazov’un vefatından sonra 11 Şubat 2007’de Cumhurbaşkanı seçilmişti. O günden beri ülkeyi aralıksız 15 yıldır yöneten Berdimuhammedov’un almış olduğu karar üzerine Türk Dünyasında gözler Büyük Selçuklu Devleti mirası üzerinde bulunan Türkmenistan’a çevrildi.

Büyük Selçuklu Mirası Üzerindeki Stratejik Konum

Türkmenistan coğrafyasının büyük bir kısmı Karakum Çölü ile kaplı. Karakum Çölünde ve Hazar Denizinde önemli doğalgaz yataklarına sahip olan ülke doğu-batı ve güney-kuzey ekseninin enerji ve ulaşım yolları üzerindeki kesişim noktasında yer alıyor.

2021 sonbaharında Ekonomik İşbirliği Teşkilatı (EİT/ECO) Zirvesine ev sahipliği yapan Berdimuhammedov liderliğindeki Türkmenistan, ardından da İstanbul’da gerçekleşen Türk Devletleri Teşkilatı toplantısına katıldı ve Türk Konseyi’nin gözlemci üyesi oldu.

Türkmenbaşı, Arkadağ, …

1991 yılında Türkmenistan’ı bağımsızlığa götüren ilk Cumhurbaşkanı Saparmurat Niyazov “Türkmenbaşı”, halefi Gurbanguli Berdimuhammedov ise “Arkadağ” (Koruyucu) lakaplarını almışlardı. 12 Mart 2022’de cumhurbaşkanı olması beklenen Serdar Berdimuhammedov’un da aynı geleneği sürdürüp sürdürmeyeceğini önümüzdeki dönem gösterecek. 

Türkmenbaşı kendi dönemini "Altın Asır" olarak nitelendirirken Berdimuhammedov'da kendi döneminde ülkesini kalkındırmak için enerji ve ulaşım başta olmak üzere birçok alanda önemli yatırımlara girişti. Sovyetlerden miras kalan komşularıyla olan sınır belirsizliklerini gideren Berdimuhammedov deniz ve kara sınır sorunlarını çözdü.

Sedar Berdimuhammedov

Son yıllarda farklı kurumlarda ve bakanlıklarda üst düzey görevlerde görgü ve tecrübesini artırdığı söylenen Serdar Berdimuhammedov'un 12 Mart'ta Türkmenistan'ın cumhurbaşkanı olarak babasının halefi olacağına kesin gözüyle bakılıyor. Türkmenistan liderinin tek oğlu Serdar 1981 doğumlu, üniversite öğrenimini Moskova'da ve Cenevre'de tamamlayan Serdar'ın 12 Mart'ta ülkenin üçüncü Cumhurbaşkanı olması durumunda kendisi gibi hatta kendisinden daha genç olan Türkmen gençlerinin yurtdışına göçünü önlemesi konusunda adımlar atması en büyük beklenti. Çünkü bağımsızlığın kazanıldığı 1991 yılından sonra Rusya, Avrupa, Türkiye, Çin ve Amerika'da eğitim görmüş, zanaat öğrenmiş insanların Türkmenistan'a geri dönerek ülkelerine sunacakları beşeri güç, Karakum Çölünün dibindeki ekonomik zenginlikten daha değerlidir.

Ahmet AKALIN
Ankara Üniversitesi Doktora Öğrencisi
RTÜK Üst Kurul Uzmanı