Belli bir sistem ve kurallar içerisinde eğitim öğretimi sürdürmek için “disiplin” ile hareket etmeyi denerler. Hem öğretmek hem de kontrol etmek gibi iki ayrı rol… Ancak, disiplin ile ilgili anlayışların farklılığı ve sınırsızlığı konusunda henüz bilimsel bilgiler tam olarak oturtulamadığından öğretmenin güç ve otoritenin yerine özgürlük ve hoşgörüyü koyarken hangi bedelleri ödemesi gerektiğini bilmelidirler. Sınıf içindeki kural ve düzenin belirlenmesinde öğrencilerin katılımı ve düşüncelerini alarak bunu gerçekleştirebilirler. Çünkü öğrenciler ile birlikte alınan kararlarda, kurallara uymada öğrenciler daha istekli olmaktadırlar.
Bana göre GORDON’ un E.Ö.E. Kitabında, güç ve otoritenin yerine nelerin konulması gerektiği konusunda açıklamalarda bulunmuştur. Sınıf içindeki kural ve düzenin belirlenmesi, kural belirleme toplantısı, güç gerektirmeyen yöntemler, sorun çözme, çatışmaları giderme, etkileme, yüzleşme, birlikte çalışma, karşılıklı anlaşma, pazarlık yapma, bir görevi sonuçlandırmak gibi… Öğretmenlerin zaten her gün sergiledikleri olağan tavırlarının üzerine disipline edilmiş ve denenmiş becerilerle “öğretme” işinin nasıl daha etkili yapılabileceğini, çatışmaların sona erdirilip, öğretmenlere öğretim için daha fazla zaman kazandırıp aynı anda daha fazla bilgi ve olgunluk kazandırabileceği hedeflenmiştir. GORDON, yetişkinlerin gençlere, öğretmenlerin ise öğrencilere bir şeyler öğretmek için inanılmaz derecede fazla zaman harcadıklarını söyler. Ancak bunun keyifli bir süreç olduğunu öğretme konumunda bulunan herkesin kendisini iyi hissetmesine sebep olduğunu söyler. Ancak, öğretme durumunda olan kişinin şevk ve heyecanının, öğrenme durumunda olan “öğrenci” ile aynı olmadığını aksine öğrenmeye karşı inatçı bir tavrın geliştiğini de ifade eder. GORDON, E.Ö.E. Kitabının asıl amacının, öğretmen ne öğretir, nasıl öğretirden çok, öğretmen öğrenci arasındaki kalite ve bu kaliteye nasıl ulaşacağı, öğretmen ile öğrenci arasında özel bir ilgi, özel bir bağ ve köprü kurulması kitabın konusu olduğunu söyler. Ben de haddim olmayarak şu cümleyi eklemek istiyorum; ” Öğretmen nasıl öğrete bilirimden çok, öğrenci nasıl öğrenir?” sorusuyla hareket etmelidir.
Öğrenmenin karşılıklı bir etkileşim olduğu, herkesin Öncelikle eğitimin amaçlarına ulaşmak için bir araç olan disiplin her ne kadar “katılık”, “kuralcılık” gibi kavramları çağrıştırıyorsa da, gerçek anlamda, davranışı yönlendirmeyi amaçlamakta olduğu, eğitim uzmanlarınca daha çok öğretim için uygun bir ortam yaratmayı ifade etmekte olan disiplinin temel amacı, öğrenmeyi kolaylaştırmaktır. “Öğrenme” ortamının sağlıklı bir şekilde yürütülmesi amacıyla, kural koyma ve istenmeyen davranışların önlenmesini içeren genel bir kavramdır. Bir öğretmenin öğrenci beklenti ve özelliklerinin gözönünde bulundurduğu amacı, hedefleri ve stratejilerini belirleyen ve önceden planlanan eğitim öğretim ile ilgili sınıfına ait bir çerçeve planı, bir sistemi olmalıdır.
Zeynel Abidin BAŞARAN Eğitimci Yazar
