Eğitim Sisteminde Paydaş Olarak Öğrencilerin Rolü Küçük Değildir!

Eğitim sisteminin paydaşları arasında en önemli paydaş öğrencilerdir. Etkili bir eğitim sisteminde öğrencileri paydaş olarak görmek ve onların desteğini alabilmek, nitelikli eğitimde anahtar görevi görmektedir. Öğrencilere etkili roller vererek öğretme faaliyetini gerçekleştirmek, öğrenme etkinliğini artırmaktadır.

Öğrenci Merkezli Eğitim Sınıf ortamında öğretmen merkezli eğitimden, öğrenci merkezli eğitime geçmede; öğrencilerin katılım ve sahiplenmesini sağlamak, daha kalıcı öğrenmeye olanak sağlayabilir. Öğrenci merkezli bir eğitime geçiş yapmak belki zor gelebilir. Bu zorlukları aşmak için uygun stratejiler kullanılabilir.

Öğrenciler için yetenek saati isimli bir zaman oluşturarak, yeteneklerini keşfetmelerine olanak sağlanabilir.

Bu yolla öğrenciler araştırmak istedikleri konuyu seçerler ve daha sonra çalışmalarını nihai bir projeye dönüştürebilirler. Belli bir konuda tüm öğrencilere önceden belirlenmiş bir projede görev almayı teklif etmek yerine, proje konusunun öğrencilerin kendilerinin belirlemesine olanak sunulmalıdır. Öğrencilerin konuyu araştırıp nihai bir proje hazırlaması için belli günler bu çalışma için ayrılmalıdır.

Öğrenciler için seminer Saati isimli bir zaman oluşturularak öğrencilerin ilgi duyduğu bir konuda araştırma yaparak sınıf arkadaşlarına, gençlik merkezlerindeki diğer öğrencilere, bölgedeki diğer okullara sunabileceği sosyal içerikli seminerler yapılabilir.

Bu seminerler belli gün ve haftalarda tekrarlanabilir. Seminer önceden duyurularak, iyi organize olarak ve diğer öğrencilerde katılım ve soru sorma cesareti oluşturularak kalıcı bir etkinliğe dönüştürülebilir. Bu yolla tüm öğrencilere ilgi alanlarına yönelik araştırma ve sunma olanağının verilmesi öğrencilerin derslere katılımı ve öğretmenler için kolaylaştırıcı rolünü üstlenmesini sağlayabilir.

Klasik öğretmen merkezli eğitimde öğretmenler öğrencileri daha çok yanıt aramak koşulu ile öğrenmenin içine almaktadır. Bu durum öğrencide baskı oluşturmaktadır. Bunun yerine öğrencilerin konuyu tartışmasını sağlayacak şekilde lider rolünün öğrencilere verilmesi gerekmektedir.

Bu anlamda konuyu öğrenciler arasında tartışılabilecek boyutta ön sunumu takiben öğrencilerin kendi aralarında konuyu tartışmalarına ve verdikleri cevaplar ile öğrenmeye katkı sağlamalarına fırsat verilmelidir.

Eğitimde öğrenciye verilmesi gereken rollerden birkaçını aşağıdaki gibi sıralayabiliriz.

• Öğrenci kolaylaştırıcıdır

Bilgi çalışma, deneyim ve düşüncelerden elde edilmektedir. Öğrencileri öğrenme rehberleri ve kolaylaştırıcılar olarak alıştırabilmek, öğrenme konusunda istekli ve kararlı kılmak öğretmenin konuyu öğretmesinde büyük kolaylık sağlamaktadır.

• Öğrenci araştırmacıdır

Sorunları belirleme, çıktıları ölçme, bulguları analiz etme ve yanıt veren projeler geliştirmek amacıyla öğrencilere araştırma yapma becerisi geliştirilmelidir.  

• Öğrenci planlayıcıdır

Planlama yeteneği geliştirilen öğrenciler, soyut kavramlara ve geniş kapsamlı sonuçlara geçerlilik, yaratıcılık ve uygulanabilirlik kazandırabilirler.

• Öğrenci organizatördür

Öğrencilerin çeşitli organizasyonlarda görev alması teşvik edilmelidir. Öğrenciler yoğunlaştıkları bir organizasyonda akranlarını, ailelerini ve içinde bulundukları diğer topluluk üyelerini harekete geçirmek için etkin rol alabilirler.

• Öğrenci değerlendiricidir

Programlar, sınıflar, öğretmenler ve eğitim sistemi konusunda öğrencinin değerlendirmeleri büyük öneme sahiptir. Bu anlamda öğrenci değerlendirmeleri dikkate alınmalı ve uygun veri toplama yöntemleri ile öğrenci değerlendirmeleri toplanmalı ve uygulanmalıdır.

• Öğrenci uzmandır

Öğrencinin sadece öğrenen rolünde görmemek gerekir. Öğrencilerin öğrendiklerini öğretebilme, kullanabilme ve milli üretime katkı yapma konusunda düşünce ve yeteneklerinin oluşmasına olanak sağlanmalıdır.

• Öğrenci danışmandır

Öğrencilerin fikirleri büyükleri ve öğretmenleri tarafından hassasiyetle göz önüne alınmalı, ilgili konuda tüm öğrencilerin değerlendirmesine ve fikirlerine önem verilmelidir. Eğer varsa bir olumsuzluk sebepleri ile öğrenci fikrine değer verildiği ortaya konularak olumsuzluk ortadan kaldırılmalıdır. Danışılan bir konuda öğrencinin özgüvenini olumsuz etkileyecek davranışlardan hem öğretmenler hem de aile bireyleri kaçınmalıdır.

• Öğrenci tasarımcıdır

Okulların fiziksel alanlarının planlanması, mobilya donanım seçimi, eğitim alanlarının ve dinlenme alanlarının şekillendirilmesi konusunda öğrenciler büyük katkı yapabilirler. Bunun dışında ders programı vb. konularda da öğrencilerin temsil edilmesi gerekmektedir.

• Öğrenci öğretmendir

Öğrencilerin öğrendikleri ile diğer bireylerin eğitimime öğretici olarak katkı yapmasına olanak sağlanmalıdır. Öğrencilerin gençlik programlarına yönlendirilmesinin sağlanması öğrendiklerini paylaşmaya olanak sağlayabilir.

Öğrencilerimize yeterince sabreder, kendilerini keşfetmeleri ve üretebilmeleri yönünde yeterince fırsat tanırsak….

Çeşitli kaynaklardan araştırıldığı zaman öğrencinin rolünün klasik öğrenci tanımına göre çok farklı olduğu görülmektedir.

Öğrenci için yukarda verilen görevler dışında öğrenci siyasetçidir, işverendir, sosyal girişimcidir, aktivite lideridir gibi yeni görev ve sorumluluklarda verilebilir.

Benzer ve uygun roller geliştirilerek öğrencilere bakış açımızı geleceğimiz ve değerlerimiz olarak görebiliriz. Gerçekten öğrencilerimiz, gençlerimiz bizim geleceğimiz ise onları donanımlı olarak yetiştirirken, bu günden edindikleri donanımı kullanmaya motive edecek bir bakış açısı ortaya koymak zorundayız.

Güçlü kişilikli, bilgili, vicdanlı öğretmenler; aslında bu görevleri zaten öğrencilerine vermekte ve bu bakış açısı ile yaklaşmaktadır.

Bu makale hatırlatma ve varsa eksikleri giderme amacıyla hazırlanmıştır.  Benzer şekilde çocukları konusunda ilgili ailelerde öğrencileri bu bakış açısıyla yetiştirmekte ve desteklemektedir.

Artık günümüz çocukları fırsat ve görev verildiği zaman hayata çok daha güzel hazırlanabilecek olanaklara sahiptir. 

Bir öğrenci internet tabanlı çok zaman geçiriyor şeklinde suçlamak yerine artık günümüz koşullarında internet tabanlı öğretim, araştırma, paylaşma konusunda doğru teşvik edilebilir.

Bu gün  https://www.khanacademy.org.tr/kutuphane.asp?dil=tr adresi üzerinde tamamı Türkçe olmak koşulu ile matematik alanında 3584, fen alanında 1532, sosyal bilimler alanında 1191 video içerik bulunmaktadır.  

Haber Merkezi (ARGE)