TÜM YAZILARI SON GÜNCELLEME: 11 Nisan 2015 00:50
Bartholin bezleri vajina girişinin her iki yanında sağlı sollu yer alan yaklaşık 1 -1,5 cm boyutunda olan organlardır. Bu bezler ince bir kanal aracılığı ile vajina girişine açılırlar. Esas fonksiyonu mukus salgılayarak cinsel ilişki anında vajina girişinin ıslanmasını sağlamaktır. Bu salgı olan hafif koyu kıvamda kaygan şeffaf bir sıvıdır.
Bartholin kisti veya absesi sıklıkla 20 -29 yaş arasında cinsel olarak aktif bayanlarda görülür. Görülme sıklığı %2 oranında karşımıza çıkmaktadır. Vajina iltihapları, vajinit ve vaginal akıntı (lökore) veya bartholin bezinin kendisinin iltihaplanması gibi herhangi bir sebeple bartholin bezinin vajinaya salgıyı akıttığı kanalında bir tıkanma olursa, tıkanıklığın arkasında kesenin içi bez salgısı ile dolmaya başlar. Kesedeki bezler salgı üretimine devam ederler ve içi boşalamayan kese şişmeye başlar ve kist meydana gelir. Buna bartholin kisti denir. Kist boyutu değişiklik göstermekle birlikte 15 mm den, 80 mm e kadar değişen boyutlarda olabilir. Genellikle vulvada ele gelen kitle ve ağrı şikayeti yapar. Kist oluşan kesenin kanalının ağzı enfeksiyonlara yatkın olup, genelde enfekte olup, iltihap oluşturur ve kapanır. Bartholin bezinin iltihaplanmasına bartholinitis denir. Ateş, kızarıklık ve ağrı gibi genel enfeksiyon belirtileri oluşmaya başlamasıyla püy içeren apse meydana gelir. Buna bartholin apsesi denir. Genelde ilk belirti vajina girişinde tek yanlı ağrısız şişliktir. Bu şişlik hareket sırasında, yürürken, otururken cinsel ilişki sırasında ağrı yapabilir. Eğer mikrop içeriye de yayılmışsa şiş olan kısımda kızarıklık, sıcaklık olur, hassasiyet oluşur. Eğer ilerler ve tedavi edilmezse şiddetli ağrıya neden olur. Bu durumun olmasını önlemek için temizliğe ve hijyene dikkat etmek gerekir. Yapılacak tedavi kistin büyüklüğüne, ağrılı olup olmadığına veya enfekte olup olmadığına göre değişir. Eğer ağrı ve kızarıklık yoksa tedavi verilmez ve kistin zamanla büyüyüp büyümediği, rahatsızlık verip vermediği izlenir. Küçük ve şikayet oluşturmayan vakalara takip önerilir. Uygun vakalarda ılık oturma banyosu uygulanabilir. Abse gelişirse şişliğin iç tarafından ufak bir cilt kesisi yapılarak abse drene edilir, Tekrarlayan kist enfeksiyonlarında veya kist rahatsızlıklara yol açtığında, kist üzerine küçük bir kesi yapılır (marsupializasyon), ve yeniden kanal oluşunu sağlamak için bazen bu kesinin ağzı açık bırakılabilir.