TÜM YAZILARI SON GÜNCELLEME: 18 Şubat 2021 16:22
Bazı insanların arkasından yazı yazmak zordur. Her kelimenin, her cümlenin, her kavramın onun kişiliğini yansıtıp yansıtmadığı ikilemini yaşarsınız. Nereden başlamalı veya hangi yönüne daha çok vurgu yapmalı düşüncesi zihninizi uzun süre meşgul eder. İşte geçen günlerde vefat eden Doğan Cüceloğlu böyle bir insandı. Bu nedenle onun hakkında yazı yazmak için dağarcığınızdaki kelimeleri iyi seçmek gerekir.
O sadece bir psikolog değildi. Üretkenliği ile kişiliği senkronize olmuş bir şahsiyetti. Böyle bütüncül insanların toplumda farklı ve müstesna bir yeri vardır. Ani ölümünün Türkiye'yi derinden sarsması insanların bilinçaltındaki o kişiye ait geçmişindeki derin algının yansımasıdır. Doğan Cüceloğlu; bir akademisyenden, bir psikologdan çok, insancıl ve mütevazi kişiliği ile toplumda saygın bir yer edinmiştir. Hatta onun akademik titrini birçok insan belki bilmiyordur. Zira insanlarla kurduğu ilişki sıradan ve anlamlıydı. Yaşama bakış açısı ve olayları yorumlama tekniği, Batı kültürünün kodlarına teslim etmeden Anadolu insanın yaşamını daha çok merkeze alan bir yol izlemiştir. Bu merkezin çizdiği pergelin genişliği toplum katmanlarının tüm bileşenlerinin kendini bulabileceği bir evren oluşturmuştur. Bu nedenle zamansız(ani) ölümü herkeste derin bir üzüntü bırakmıştır.
Olayları, kendine özgü ve herkesin anlayabileceği basit ama derinlikli düşünceler çerçevesinde değerlemesi onu hep farklı kılmıştır. Güler yüzlü ve içten davranışları da buna eklenince herkes tarafından sevilen, sayılan; söylediklerine ve yazdıklarına ehemmiyet verilen bir Anadolu bilgesi olmuştur. Genellikle Amerika'da. Dale Carnegie Enstitüsü tarafından dünyanın her tarafına yayılan kişisel gelişim paradigmalarını toplumumuza empoze etmemiş, bu tür kişisel gelişim kalıplarından kendini izole etmesini bilmiştir. Amerika'da uzun süre yaşamasına rağmen bu mecranın bir parçası olmaması ona farkındalık kazandırmıştır. Kitaplarında somut örnekler üzerinden daha çok hareket ederek psikoloji gibi soyut bir kavramı somuta dönüştürmeyi bir düşünsel mimari titizliğiyle yapmıştır.
Doğan Cüceloğlu'nun okuduğum ilk kitabı “İçimizdeki Biz” idi. Bazı yerleri tekrar tekrar okumuş, kişisel gelişim konusunda çok yararlandığım bir kitap olmuştur. Toplumsal kalite bilinci üzerine temellendirilen kitap; hayatın her alanında anlamlı, doyumlu ve sağlıklı bir yaşam tavsiye ediyor. Kendi ifadesine göre; “İçimizdeki Biz gerçeğini yaşayan insanların oluşturduğu toplumda trafik ışığında motoru stop eden arabanın sürücüsüne küfür yerine yardım eli uzanır, insanlar topraklarına sahip çıktığı kadar ağaçlarına, kuşlarına balıklarına da sahip çıkarlar… " Daha sonra İletişim Donanımları kitabıyla devam etmiş ve çıkan birçok kitabını zevkle okumuştum. 2013 yılında Antalya'da eğitim yöneticilerine yönelik bir toplantıda kendisini yüz yüze görme ve dinleme fırsatım olmuştu. Eğitim yöneticiliği ve insanlar arasındaki iletişimi günlük hayattan güzel örnekler vererek iletişimde yaşadığımız sorunları tekrar gözden geçirmemize vesile olan güzel bir sunum yapmıştı. Günlük hayatta ve meslekte karşılaştığımız sorunlara karşı nasıl bir yol izlenmesi konusundaki tavsiyeleri yaşanmışlıklar üzerinden örnek vererek zihnimizde farklı bir düşünme ikliminin oluşmasının nüvelerini atmıştı.
Üreten, düşünen ve eğitimin insan hayatındaki yerini önemseyen bakış açısı ile toplumun belleğinde o kadar yer edinmiş ki ölümüne herkes üzüldü. Herkesin yüreğine dokunan bir düşüncesine, bir yazısına ya da bir anekdotuna farklı yerlerde veya farklı zamanlarda birçok kişiyle buluşmuştur. Türkiye, psikoloji alanında sadece bir çınarını kaybetmedi. Güler bir yüzü, bir duygudaşı, bir eğitimciyi, bir bilge insanı kaybetti. Mekânı cennet, toprağı bol olsun.