İllerin LGS Başarısına Farklı Bir Bakış - Recep ÖREK

İllerin LGS Başarısına Farklı Bir Bakış


 Tüm sosyal bilimlerde olduğu gibi eğitimde de başarıyı tek bir nedene veya sonuca bağlamak doğru bir yaklaşım değildir.  Farklı verilerin bilimsel metotlarla ölçülmesi, değerlendirilmesi ve yorumlanması gerekir. Tüm bunlara rağmen pozitif bilimlerde olduğu gibi beşeri bilimlerde kesin sonuçlara doğrudan ulaşılmaz. Hele konu eğitimse daha karmaşık bir tablo ile karşı karşıyayız. Türkiye özelinde bölgelerin ve illerin gelişmişlik standartları, eğitime ulaşma imkânı, fırsat eşitliği gibi bir sürü parametre devreye girmektedir.

Bu yıl yapılan Liselere Giriş Sınavı(LGS)  sonucuna göre yerleşen öğrencilere ait il bazında oluşan okul taban puanlarına baktığımızda farklı bir tablo karşımıza çıkıyor. 3 büyük il dışında büyükşehir statüsünde yer alan 27 ilin LGS sınavı sonucuna göre en yüksek puanla öğrenci alan fen liselerinin son yerleştirmedeki (2.yerleştirme) taban puanlarının yüksekliği arasında dengesizlik dikkat çekiyor. 2022 yılında yapılan LGS sınavında yerleştirme puanlarını incelediğimde illerin bir kısmının sanki farklı yerde olması gerektiğini düşündüm. Konuyla ilgili daha çok illerin  sosyo-ekonomik durumuna odaklandım. Ancak bu da kafamdaki sorulara cevap vermekten uzaktı. Bu 27 ilin en yüksek puanlı fen lisesine yerleşen öğrencilerin taban puanı benzer şartlara sahip başka illerden anlamlı farklılıklar gösteriyordu. Yarım puanlık bir farkın öğrenciler arasındaki başarı sırasını ne kadar değiştirdiğini hesaba katarsak iller arasındaki puan farklılığının önemi daha çok önem arz ediyor.

Tüm bu sorulara cevap bulmak ve bu konuda araştırma yapmak isteyenlere belki küçük bir katkı yapar düşüncesiyle bu yazıyı kaleme aldım. Doğal olarak LGS sınavında illerin başarı durumlarını tespit etmenin ya da değerlendirmenin birçok yolu vardır. Başarı ölçütlerinde kullanılan ölçü aygıtları farklılık gösterebilmektedir. 2022 LGS sınavında tüm soruları yapan 48 il bulunmakta olup 193 öğrenci 500 tam puan almıştır. Bu illere baktığımızda bu başarı o ilin eğitim kalitesi hakkında genelleme yapmak için yeterli olmamaktadır. Bireysel başarıyı o ilin tümüne teşmil etmek mümkün değildir.  Bunun yerine en sağlıklı çıkarımlardan birisi sanırım o ilin 8.sınıfında okuyan öğrencilerin sorulara verdikleri doğru cevapların ortalama net soru sayısıdır. Gerek ders bazında gerekse puan bazında yapılacak bir değerlendirme daha anlamlı sonuçlara bizi götürebilir. Ancak benim aradığım cevap bu değildir.

 Tekrar edersek bu yazıda LGS sınavında farklı bir değerlendirme ölçütüne odaklandım. Türkiye’nin ilk 3 büyük şehrini devre dışı bırakıp büyükşehir statüsündeki 27 ilin LGS sınavında en yüksek puanla öğrenci alan Fen Liselerinin taban puanlarından yola çıkarak bir kıyaslama yapıp bu illerin üst düzeydeki öğrencileri ne düzeyde sınava hazırladıklarını sorgulamak istedim. Amaçlarımdan birisi de bir ilin 8.sınıfında okuyan öğrencilerin eğitim anlamında zekâlarının ne düzeyde kullanımına imkân sağladığıdır. Çok karmaşık bir soruya cevap aradığımın farkındayım. Dünya eğitim literatürüne girmiş olan bir ülkedeki toplam nüfusun yüzde 5’ni teşkil eden üstün zekâ seviyesinin yansımalarına projeksiyon tutmak istedim. Güney Kore’de üstün zeka oranı yüzde 3,5-4 arasında iken Türkiye de bu oranın yüzde 2-2,5 düzeyinde olduğu söylenmektedir. Türkiye Üstün Zekâlı ve Dahi Çocuklar Eğitim Vakfı (TÜZDEV) başkanı daha önce yapmış olduğu bir açıklamada Türkiye’de 500-600 bin üstün zekâlı çocuk ve 5-10 bin ”dahi çocuk”  bulunmaktadır. Vakıf olarak bunları arayıp bulmak istiyoruz şeklinde bir demeci olmuştu. Eğer bu çocukların bir kısmı “kayıpsa” bunları bulup sisteme kazandırmak ve doğru yönlendirmeler yapmak gerekmez mi?

Belli bir zekânın üstündeki bireylere ulaşmak ve onları doğru yönlendirmek başarı oranına büyük etkisi vardır. Zekâ düzeyini LGS’deki puanlarla değerlendirerek bu yaş grubundaki popülasyonu analiz etmek ve sonuçlara varmak açısından yetersiz bir yaklaşım  olabilir.  Ancak neden birbirine yakın nüfusa sahip illerde taban puanlar arasında farklılıklar fazla olmaktadır sorusuna cevap bulmakta gerekir.  Malatya’nın da içinde bulunduğu büyükşehirlerin 2022 LGS sınavı yerleştirme sonuçlarına göre en yüksek tabanlı fen liselerine yerleştirmede oluşan farklılıkların sebepleri nelerdir? Bu soruya cevap verebilirsek belki farklı sonuçlara ulaşıp çözüm yolları bulabiliriz. Bu bağlamda illerin kişi başına düşen milli gelirden tutunda ekonomik-sosyal gelişimi, o ilin üst düzey eğitim bürokrasisi, okul yöneticileri, öğretmenler, ana okullardaki okullaşma oranı, özel okul- kurs merkezi sayısı ve bunların nitelikleri, ailelerin eğitime verdikleri önem derecesi gibi parametrelerden oluşan çoklu bir araştırma o ilin LGS sınavında oluşan en yüksek taban puanı hakkında sağlıklı sonuçlara bizi ulaştırabilir. 27 büyükşehir içerisinde diğer yıllarda nasıl bir performans oluşmuş, başarıda süreklilik kazanan illerin eğitime yatırım enstrümanlarını tüm ayrıntılarıyla incelenmesi ve iyi örneklerin Türkiye sathına yayılması konusunda çalışmaların yapılması yerinde olacaktır. Ayrıca devamında bu illerin YKS sınavında ilk 1000-2000’e kaç öğrenci yerleştirdiği de incelenebilir. Velhasıl çok çetrefilli ve zor bir konu. Ama araştırmaya değer…
(Aşağıda 27 büyükşehir statüsündeki illerin en yüksek fen lisesi taban puan sıralaması verilmiştir.)

1    BURSA/Tofaş Fen Lisesi    482,93
2    ADANA  Fen Lisesi    480,63
3    KAYSERİ/Osman Ulubaş Kayseri Fen Lisesi    477,3
4    MERSİN/Eyüp Aygar Fen Lisesi    476,4
5    ANTALYA / Yusuf Ziya Öner Fen Lisesi    475,97
6    MALATYA Erman Ilıcak Fen Lisesi    475,05
7    DENİZLİ/Erbakır Fen Lisesi    474,92
8    AYDIN/Aydın Fen Lisesi    474,42
9    KONYA/Meram Fen Lisesi    474,35
10    MANİSA Fen Lisesi    471,37
11    İZMİT / Kocaeli Fen Lisesi    470,47
12    GAZİANTEP /Vehbi Dinçerler Fen Lisesi    470,11
13    DİYARBAKIR/Rekabet Kurumu Cumhuriyet Fen     469,79
14    SAMSUN Garip Zeycan Yıldırım Fen Lisesi    469,71
15    KAHRAMANMARAŞ TOBB Fen Lisesi    468,06
16    ESKİŞEHİR Fatih Fen Lisesi    467,13
17    TRABZON Merkez Fen Lisesi    466,53
18    TEKİRDAĞ/Ebru Nayim Fen Lisesi    461,57
19    ERZURUM İbrahim Hakkı Fen Lisesi    460,59
20    ANTAKYA / Hatay Fen Lisesi    458,13
21    SAKARYA Cevat Ayhan Fen Lisesi    457,01
22    MUĞLA 75.Yıl Fen Lisesi    451,21
23    VAN Türk Telekom Fen Lisesi    451,05
24    ORDU Fen Lisesi    448,04
25    BALIKESİR/Altıeylül Fen Lisesi    445,96
26    ŞANLIURFA Fen Lisesi    442,2
27    MARDİN Fen Lisesi    436,99

Belki de düşünmediğimiz, üzerinde durmadığımız ya da atladığımız başka konular da bu başarıda/ başarısızlıkta etkili olmuş olabilir. Tüm bunların araştırılması, sorgulanması birçok sorunun cevabını bulmamıza yardımcı olacaktır. Yarının dünyasını yeni nesiller üzerinden inşa etmenin yolu iyi bir eğitimle olduğuna göre bu konuda derin ve bilimsel araştırmaların yapılması önem arz etmektedir. Çünkü eğitimde bazen küçük ayrıntılar bizi büyük başarılara götürebiliyor…

[email protected]

YAZIYI PAYLAŞ!

Yorumlar / 1

  • Seyfettin Duman | 11 Ağustos 2022 09:21

    Hasıraltı edilen bir konuya parmak basmışsinız. İllerdeki eğitim yöneticilerinin de vizyonunu da unutmamak gerekir diyerek, kaleminize sağlık..

YAZARIN SON 5 YAZISI
28Şub
21Şub

5 Milyon Kişi Neden Yalnız?

02Şub

Bir Gecede Kaybedilen Yarınlar

10Ara

PISA Neden Önemli?

22Ekm